Πέμπτη 28 Ιουνίου 2012

Κινητή Μελισσοκομική Βάση με Σήτα

Η χρήση της κινητής βάσης με σήτα στην σύγχρονή μελισσοκομική πρακτική είναι αναγκαία κατά την γνώμη μου , χωρίς αυτό να έχει γίνει απολύτως κατανοητό, ιδιαίτερα στους παραδοσιακούς μελισσοκόμους ανά την Ελλάδα. 



 Η κατασκευή μοιάζει πολύ με αυτή του Μάρκου τουλάχιστον ως προς την φιλοσοφία της. Είναι πολύ απλή, αποτελείται από 2 πλαίσια στις διαστάσεις της κυψέλης από πηχάκια 2*3 εκατοστά πάχος  όπου ενδιάμεσα έχει μπει σήτα, επιτυγχάνουμε έτσι κατά την γνώμη μου μια πολύ ελαφριά κατασκευή (σημαντικό στις μεταφορές για την μέση μας ) την σήτα σε όλο το εύρος της κυψέλης, που βοηθάει ώστε να μην προσθέτουν πρόπολη οι μέλισσες  , ακόμα δεν υπάρχουν μέρη ξύλινα που μπορεί να κρατήσουν τυχόν διάφορα υπολείμματα από την κυψέλη , έχουμε καλύτερο εξαερισμό, με αποτέλεσμα λιγότερη υγρασία, άρα πολύ λιγότερες ασθένειες,καλύτερο έλεγχο της Βαρρόα καθώς όλα τα βαρρόα που θα πέσουν για διάφορους λόγους ζωντανά στη σήτα, που δεν είναι και λίγα (15% είναι η  ημερήσια πτώση )  θα βρεθούν εκτός κυψέλης ,άρα δεν θα έχουν την δυνατότητα να  ξαναβρεθούν πάνω σε μέλισσες , δηλαδή χωρίς να κάνουμε οτιδήποτε άλλο, μόνο η παρουσία της σήτας, προστατεύει τις μέλισσες από την μάστιγα που λέγεται Βαρροϊκή Ακαρίαση  , κάνοντας επίσης εφικτή  την μελισσοκομία χωρίς φάρμακα.  
 

 
Για να μην έρχεται η βάση σε επαφή  με το έδαφος έβαλα αυτά τα λαστιχένια πατάκια (30 λεπτά το ένα) αν και το χειμώνα καλό είναι να κρατάμε την βάση σε απόσταση από το έδαφος για λιγότερη υγρασία μέσα στην κυψέλη. Τώρα θα σου πει κάποιος καλά οι μέλισσες δεν κρυώνουν ; από την προσωπική μου εμπειρία δεν κρυώνουν, τα τελευταία χρόνια δεν κλείνω την σήτα τον χειμώνα και δεν είχα απώλειες, μπορεί να ξεχειμωνιάζουν ακόμα και πολύ μικρά μελίσσια , καταναλώνουν λιγότερο μέλι γιατί δημιουργούν πιο εύκολα μελισσόσφαιρα  και αυτό γιατί η σήτα προσομοιάζει καλύτερα τις φυσικές φωλιές των μελισσών.



Την μπροστινή πλευρά της βάσης μπορούμε να την βάφουμε με διάφορα χρώματα για να ,αποφεύγουμε την παραπλάνηση και καλύτερα να βάφουμε την υπόλοιπη κυψέλη με άσπρο γιατί βοηθάει πολύ, στις καυτές μέρες του χρόνου που εδώ στην Κρήτη δεν και λίγες, καθώς το άσπρο χρώμα ανακλά τις ακτίνες του ήλιου. 
Η είσοδος έχει γίνει με τρυπάνι με 2 μικρές και μια μεγαλύτερη τρύπα στο κέντρο, δεν ξέρω αν είναι σωστό το μέγεθος,  αλλά γενικά οι μεγάλοι είσοδοι δεν μου αρέσουν, γιατί οι μέλισσες δεν μπορούν να έχουν έλεγχο των απρόσκλητων επισκεπτών (σφήγκες κ.τ.λ) ,  θα κάνω δοκιμές με διαφορετικά είδη μεγεθών εισόδου ,μέχρι να βρω την μικρότερη δυνατή είσοδο που δεν δυσκολεύει την ομαλή λειτουργία της κυψέλης. 
Για σανίδα πτήσης και για να κλίνει η είσοδο,  έχει μπει  μεταλλικό πορτάκι, δεν ξέρω αν είναι η καλύτερη λύση, γιατί η λαμαρίνα (σαν καλός αγωγός της θερμότητας) όταν πέφτει πάνω ο ήλιος , ζεσταίνετε αρκετά και υπάρχει περίπτωση να "καίει" τα πόδια των μελισσών που προσγειώνονται πάνω της ( γιαυτό έχει βαφτεί άσπρη).
Μια ακόμα δικαιολογία που ακούω από κάποιους μελισσοκόμους, όταν τους μιλώ για την αναγκαιότητα της σήτας, είναι, ότι στις μεταφορές από τον ένα τόπο στον άλλο ,μπορείς να αφήσεις την κυψέλη κάπου που να έχει πέτρες και η σήτα να σκιστεί, μπορεί να έχουν και κάποιο δίκιο, γιατί δεν είναι λίγα τα μέρη στην Κρήτη που οι πέτρες και τα χαράκια βρίσκονται σε αφθονία, εκεί θέλει ίσως κάποια προσοχή, μπορεί να χρειαστεί πριν μεταφερθούν οι μέλισσες να έχει γίνει κάποια διαμόρφωση του χώρου ,αλλά και αν ακόμα σκιστεί η σήτα μπορούμε εύκολα να αλλάξουμε την βάση  και με την πρώτη ευκαιρία να αντικαταστήσουμε την φθαρμένη σήτα.
Όσον αφορά το κόστος κατασκευής είναι περίπου 2 ευρώ τα ξύλα 0,70 λεπτά η σήτα 2,70 ευρώ σύνολο. Όσον αφορά την κατασκευή δεν χρειάζεσαι  να είσαι ξυλουργός ή να έχεις έφεση στις κατασκευές, ένα ηλεκτρικό τρυπάνι και μερικές βίδες είναι αρκετά , άσε που έχεις και την ικανοποίηση ότι έχεις φτιάξει κάτι με τα χέρια σου.
 Πρέπει και είναι αναγκαίο, στις δύσκολες εποχές που ζούμε, να απλοποιήσουμε όσο μπορούμε την ζωή μας,  ιδιαιτέρα στην μελισσοκομία να δουλέψουμε πιο αποτελεσματικά, να μειώσουμε το κόστος ,να δώσουμε έμφαση στην μεθοδικότητα και την εργασία, να δουλέψουμε περισσότερο με το μυαλό μας, που είναι το μόνο που δεν έχουν καταφέρει ακόμα να το φορολογήσουν, μπορούν όμως εν μέρει να το καθοδηγήσουν.          

Παρασκευή 8 Ιουνίου 2012

Η "Νεκρή" Βασίλισσα.

Αφού γονιμοποιήθηκαν οι καινούργιες βασίλισσες και είδα ότι γεννούν καλά και σφράγισαν γόνους ξεκίνησα να αρχίσω να τις σημαδεύω ,γιατί είναι σημαντικό να γνωρίζουμε την ηλικία της βασίλισσας.


 

Πήρα λοιπόν τον ανεξίτηλο μαρκαδόρο με το κίτρινο χρώμα που είναι φέτος στην "μόδα" και άρχισα το μακιγιάζ που ταιριάζει στις βασίλισσες ,

 
Άνοιξα λοιπόν μια παραφυάδα και αφού έβαψα μερικούς κηφήνες (για να πάρω το κολάι και για να φύγει το περίσσιο χρώμα  από τον μαρκαδόρο) , αναζήτησα  την βασίλισσά  την έβαψα και την άφησα στο σημείο από όπου την έπιασα , είδα ότι η βασίλισσα έμενε ακίνητη σαν "νεκρή" έπαθα σοκ σκέφτομαι , ότι την έσφιξα πολλή και την σκότωσα, την αφήνω ξανά στο πλαίσιο και αυτή πέφτει στο πάτωμα , την ξαναπιάνω, είμαι τώρα σχεδόν σίγουρος ότι είναι νεκρή , παρατηρώντας πιο προσεκτικά βλέπω ότι ακόμα πάλλεται η κοιλιά της , είναι μια αντανακλαστική κίνηση , κάτι σαν να ψυχομαχεί σκέφτηκα, αλλά μου δίνει και μια ελπίδα ,ότι ίσως είναι ακόμα ζωντανή, αποφασίζω λοιπόν να την αφήσω πάνω στους κηρηθροφορείς ώστε να μπορούν να την περιποιηθούν οι μέλισσες μήπως και ανακάμψει ,έκλεισα το καπάκι πολύ στενοχωρημένος και δεν είχα διάθεση να βάψω τις υπόλοιπες  καθώς ήταν η πρώτη προσπάθεια για φέτος , και δεν ήθελα  να τις σκοτώνω με αυτόν τον άδοξο τρόπο. 


Φεύγω με την εικόνα της άψυχης βασίλισσας πάνω στα δάκτυλα μου να με προβληματίζει και χωρίς να έχω καταλάβει τι πήγε στραβά , και πόσο ευαίσθητη είναι τελικά η βασίλισσα. 


.
 Επιστρέφω μετά από 3 μέρες και ήμουνα σχεδόν σίγουρος ότι δεν θα έβλεπα την βασίλισσα, με μεγάλη έκπληξη όμως είδα την βασίλισσα να τρέχει σαν τρελή πάνω στα πλαίσια και να έχει γεννήσει σχεδόν ένα  πλαίσιο με αυγά.
 Μάλλον οι αναθυμιάσεις από τον μαρκαδόρο λειτούργησαν σαν αναισθητικό.
 Όλα καλά λοιπόν ελπίζουμε να πάνε όλα καλά καθώς περιμένουμε την ανθοφορία του θυμαριού, οι νέες βασίλισσες πάντως ξεσηκώνουν τις μέλισσες και αυξάνουν την τάση και την επιθυμία για συλλογή γύρης και μελιού την εκτροφή γόνου και την παραγωγή κεριού , κύριο μέλημα μας λοιπόν είναι να έχουμε πάντα νέες επιλεγμένες , παραγωγικές και υγιείς βασίλισσες ώστε να μπορούμε να ατενίζουμε  τουλάχιστον το μελισσοκομικό μας μέλλον με αισιοδοξία.




Παρασκευή 1 Ιουνίου 2012

Κυψελίδιο σύζευξης

Από την πρώτη μου επαφή με την μελισσοκομία ανακάλυψα ότι το πιο σημαντικό πράγμα στην μελισσοκομία είναι η βασίλισσα ,καθώς κάνει σχεδόν όλη την δουλειά και είναι ο καθαριστικός εκείνος παράγοντας για μια αποτελεσματική και αποδοτική μελισσοκομία ,που είναι και το ζητούμενο . Θέλουμε λοιπόν επιλεγμένες βασίλισσες γονιμοποιημένες την κατάλληλη στιγμή για να ξεκινήσουμε ένα νέο μελίσσι ή για να αντικαταστήσουμε παλιές ή αντιπαραγωγικές βασίλισσες με νέες που κατά κανόνα συνήθως είναι πιο αποδοτικές ή τουλάχιστον το ελπίζουμε.
Αγόρασα κάποια στιγμή λοιπόν ένα πολύ μικρό κυψελίδιο που μοιάζει σχεδόν με παιδικό παιχνίδι και έχει μεγάλη ευκολία στην χρήση του, αλλά δεν ήμουν σίγουρος για την ποιότητα των βασιλισσών που μπορεί να δώσει σε ένα τόσο μικρό χώρο και με τόσο λίγες μέλισσες .


Χρειάζεται ένα μόνο πλαίσιο από μέλισσες από μια κανονική κυψέλη χωρίς να αφαιρούμε μέλι , γόνο και γύρη από τα μελίσσια μας. Τινάζουμε λοιπόν ένα πλαίσιο με μέλισσες σε ένα δοχείο ή μια νάιλον τσάντα και αφού καταβρέξουμε με σιρόπι τις μέλισσες , για να μην μπορούν να πετάξουν ,γεμίζουμε το κυψελίδιο μας. Δείτε εδώ πως το κάνει ο Θεοδόσης (Κόκκινη Μέλισσα).
Καλό είναι να μεταφέρουμε το κυψελίδιο μακριά από το μητρικό μελίσσι γιατί διαφορετικά πολλές από τις μέλισσες αυτές θα επιστρέψουν ,στην παλιά τους κυψέλη ,τουλάχιστον αυτές που έχουν βγει έξω και γνωρίζουν τον δρόμο , αλλά και οι άλλες ,από την στιγμή που δεν έχει γόνο ,μέλι ,γύρη και βασίλισσα να ασχοληθούν ,το πιθανότερο είναι να εγκαταλείψουν σιγά σιγά το κυψελίδιο και να αναζητήσουν την τύχη τους, στις διπλανές κυψέλες που ίσως υπάρχουν, ακόμα όμως και αν μείνουν μερικές ,πέφτουν εύκολα θύματα λεηλασίας (από άλλες μέλισσες ,σφήγκες κ.τ.λ ) και αυτό γιατί , δεν έχουν την αμυντική συμπεριφορά που θα ήθελαν λόγο του πολύ μικρού μεγέθους.

Αφού λοιπόν γεμίσουμε (όπως σας περιέγραψα) και μεταφέρουμε το μικρό μας, επίδοξο μελισσάκι ,του δίνουμε ένα όσο το δυνατόν πιο ώριμο βασιλικό κελί και τροφοδοτούμε (τις πρώτες μέρες τουλάχιστον) για να μπορέσει να χτίσει τις κηρήθρες του και να δομήσει ,όπως αυτό ξέρει να κάνει ,την νέα του κοινωνία ,που με την βασίλισσα του πλέον ξέρει ότι έχει και μέλλον.


Επιθεωρούμε το βασιλικό κελί μετά από την ημέρα που γνωρίζουμε ότι θα έχει βγει η βασίλισσα για να δούμε αν η βασίλισσα έχει βγει σωστά και είναι αρτιμελής.

Από την μέρα που θα βγει η βασίλισσα, ανάλογα με την εποχή, από 8-15 μέρες περίπου ,πρέπει αν όλα πάνε καλά ,να δούμε αυγά ,στο συγκεκριμένο είδα την 8η μέρα τα πρώτα αυγά ,όπως και στις περισσότερες παραφυάδες που έφτιαξα φέτος ,σε ποσοστό πάνω από 50% είδα το πρώτο αυγό την 8η μέρα ,λογικά υποθέτω τις 3-4 πρώτες μέρες μένει μέσα στην κυψέλη και τρέφετε ώστε να δυναμώσει και να μπορεί να πετάξει , τις αμέσως επόμενες μέρες αν ο καιρός είναι ζεστός κάνει το γαμήλιο ταξίδι, και η σεξουαλική της δραστηριότητα αρχίζει και τελειώνει την ίδια μέρα , αφού το ερωτικό πέταγμα με τους επίδοξους μνηστήρες (κηφήνες), έχει έρθει στο τέλος, επιστρέφει στο ίδιο σημείο από όπου ξεκίνησε, και πέφτει αποκαμωμένη από τα καμώματα της, στα ανυπόμονα χέρια (η μάλλον πόδια) των εργατριών που θα την περιποιηθούν ,θα την ταΐσουν ,όσο το δυνατόν περισσότερο ,γιατί σε αυτή εναποθέτουν το μέλλον τους, θα προσπαθήσουν να την κρατήσουν σε μια σταθερή θερμοκρασία , γύρω στους 35 βαθμούς Κελσίου ,ώστε να μπορεί να συσπάται η κοιλιά της και να αποθηκεύσει όλο το σπέρμα που μάζεψε από τους κηφήνες( που όσοι περισσότεροι ήταν , τόσο καλύτερα για αυτήν και το μελίσσι ) σε ένα σάκο που διαθέτει για αυτό το σκοπό ,μετά από αυτό ,παίρνει πολύ γρήγορα βάρος, μεγαλώνει ,σχεδόν διπλασιάζεται η κοιλιά της και αρχίζει να γεννά με περισσή βιασύνη , όποιο κελί έχουν προετοιμάσει οι μέλισσες.

Σε περίπου 10 μέρες θα αρχίσουν να σφραγίζονται τα κελιά ,μετά μπορούμε να πάρουμε την βασίλισσα ,με κλουβάκι και να την βάλουμε στο μελίσσι που θέλουμε , εγώ αυτό έκανα την πήρα και την έβαλα σε μια παραφυάδα, που για κάποιο λόγο, η βασίλισσα δεν επέστρεψε από το γαμήλιο ταξίδι , την δέχτηκαν μια χαρά, το μόνο που είδα ήταν ότι ο ρυθμός ωοτοκίας δεν συμβαδίζει με τις βασίλισσες που γονιμοποιήθηκαν σε μεγαλύτερα κυψελίδια, ελπίζω αυτό να είναι περιστασιακό και να οφείλεται στο μικρό χώρο που είχε για ωοτοκία στο κυψελίδιο.

Το συγκεκριμένο κυψελίδιο έχει την είσοδο στη κάτω μεριά, το πορτάκι είναι ένας δίσκος με πολλές επιλογές ,μπορεί η είσοδος να λειτουργήσει και σαν διάφραγμα βασίλισσας , μπορούμε λοιπόν να βάλουμε το κυψελίδιο αμέσως πάνω στην κυψέλη ,που θέλουμε να εισάγουμε βασίλισσα και πάνω από αυτό βάζουμε ένα όροφο και κλείνουμε το καπάκι , μετά από μερικές μέρες αφού το "διάφραγμα είσοδος" μεταφέρει τις φερορμόνες της βασίλισσας ,στο υπόλοιπο μελίσσι και ενωθούν ομαλά τα δυο μελίσσια ,ανοίγουμε την είσοδο από το κυψελίδιο, ώστε η βασίλισσα να μπορεί να περάσει στην υπόλοιπη κυψέλη , έτσι η εισαγωγή της βασίλισσας γίνεται με απόλυτη ασφάλεια και με το μικρότερο δυνατόν ρίσκο.

Αφού λοιπόν αφαίρεσα την βασίλισσα από το κυψελίδιο ,έβαλα ένα ακόμα βασιλικό κελί, για να δω αν με τον ίδιο πληθυσμό, συν τις μέλισσες που θα βγουν, από το σφραγισμένο γόνο, καταφέρουν να γονιμοποιήσουν μια ακόμα βασίλισσα. Μετά από έλεγχο είδα ότι έχουν φτιάξει και ένα δικό τους βασιλικό κελί, μένει να δούμε ,κατά πόσο είναι εφικτό ,να έχουμε διαδοχική γονιμοποίηση βασιλισσών με την ίδια ομάδα μελισσών.